ΠΡΟΣ ΝΑΥΑΓΙΟ Ο ΝΕΟΣ ΓΥΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΟΠΙΑΝΟ

Ρεπορτάζ: Γ. Μανουσακάκης

Για νέο «ναυάγιο» στις συζητήσεις που θα γίνουν στο τέλος του μήνα στην Νέα Υόρκη για το όνομα των Σκοπίων ετοιμάζεται το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών καθώς οι βόρειοι γείτονες επικαλούνται κυρίως εσωτερικά προβλήματα προκειμένου να κερδίσουν χρόνο.

Στο μεταξύ ο υπουργός Εξωτερικών κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος έχει θέσει ως πρώτη προτεραιότητα να μην υπάρξει στην ανοιξιάτικη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλαγή της διατύπωσης για το όνομα των Σκοπίων, που η ελληνική πλευρά πέτυχε πέρυσι στις 12 Δεκεμβρίου στο Συμβούλιο υπουργών εξωτερικών της ΕΕ και υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Και τούτο, στο βαθμό που εκτιμάται ότι δεν αναμένεται πρόοδος από πλευράς ΠΓΔΜ, λόγω των επικείμενων εκλογών στα Σκόπια.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση το υπουργείο Εξωτερικών είναι ξεκάθαρο και στέλνει το ίδιο μήνυμα προς όλους τους εμπλεκόμενους: «Η απόφαση του Δεκεμβρίου δεν «ροκανίζεται» με τεχνάσματα χρονοκαθυστέρησης από την άλλη πλευρά με την επίκληση εσωτερικών προβλημάτων της ΠΓΔΜ.»  Επιπλέον τονίζεται προς όλους ότι η ελληνική πλευρά έχει κάνει το πρώτο βήμα για την δίκαιη επίλυση του προβλήματα καθώς στο κείμενο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έχει περιληφθεί η υποστήριξη από την Ε.Ε. της πρότασης της Αθήνας για την υπογραφή Μνημονίου Κατανόησης με τα Σκόπια, με στόχο οριστική επίλυση του ζητήματος της ονομασίας

Η σημαντική παράμετρος που βοηθά την Ελλάδα να λύσει οριστικά το πρόβλημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ είναι ότι η απόφαση του Δεκεμβρίου, δηλαδή ότι τα Σκόπια δεν μπορούν να ενταχθούν στην ΕΕ αν δεν λύσουν τα προβλήματα τους με την Ελλάδα,  δεν υπεισέρχεται στην ίδια την διαπραγμάτευση, που είναι και παραμένει αρμοδιότητα του ΟΗΕ, αλλά προσπαθεί να την διευκολύνει, συνδέοντας την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Π.Γ.Δ.Μ με πρόοδο στη διαβούλευση. Έτσι ο αρμόδιος επίτροπος κοινοτικός Στέφαν Φούλε δεν θα έχει παρά να διαπιστώσει την ακινησία της άλλης πλευράς, στο άμεσο μέλλον, καθώς από το Υπουργείο Εξωτερικών εκτιμάται ότι οι επαφές Νίμιτζ στην Νέα Υόρκη με τους δύο ειδικούς απεσταλμένους στο τέλος του μήνα, θα οδηγήσουν στο ναυάγιο των προσπαθειών με αποκλειστική ευθύνη της ΠΓΔΜ. Άλλωστε, τηρουμένων των αναλογιών, υπάρχει και το προηγούμενο της εμπλοκής που καταγράφηκε στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Κροατίας, όταν η Σλοβενία έθεσε τη διευθέτηση  ασήμαντης συνοριακής διαφοράς σε διμερές επίπεδο, ως προϋπόθεση  για την διεξαγωγή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ζάγκρεμπ-Ε.Ε

Πρόκειται για μια πολύ λεπτή φάση χειρισμού της εκκρεμότητας της ονομασίας από ελληνικής πλευράς, η οποία δίνει πάντα βάρος στην πρόταση για υπογραφή μνημονίου συνεννόησης, με στόχο την κεφαλαιοποίηση της μεγάλης επιτυχίας του Δεκεμβρίου. Το μήνυμα προς τους εταίρους μας είναι ότι επιδιώκουμε την εκκαθάριση μιας εκκρεμότητας, που βλάπτει την ευρωπαϊκή προοπτική της ΠΓΔΜ, μια εκκαθάριση που θα αποτρέψει τις υπόλοιπες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να μεταφέρουν στην ενταξιακή διαπραγμάτευση διμερείς διαφορές.

Για την Αθήνα, η απόφαση του Δεκεμβρίου διαβάζεται σαν ευκαιρία, σαν οδός απεγκλωβισμού της γειτονικής χώρας από το αδιέξοδο στο οποίο την έχουν οδηγήσει εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες. Η ενδιάμεση συμφωνία δεν παρακάμπτεται, ούτε μέσω Ε.Ε, ούτε μέσω ΝΑΤΟ. Αυτό πρέπει να είναι το μήνυμα που έχει φροντίσει να λάβει και να αφομοιώσει από την Ελλάδα η πολιτική ηγεσία στα Σκόπια αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δια του κ. Φούλε,  ο οποίος συνεχίζει να «φλερτάρει» με τα Σκόπια  που δείχνουν ότι σκέπτονται με όρους των Βαλκανικών συγκρούσεων θυμίζοντας εποχές  του πρώτο μισού του 20ου αιώνα.

Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος για τη διεύρυνση της ΕΕ Στέφαν Φούλε προσπάθησε να πιέσει την Αθήνα θέλοντας να την βάλει στο τραπέζι των απευθείας διαπραγματεύσεων με τα Σκόπια. Με επιστολή του στον κ. Αβραμόπουλο στις 20 Δεκεμβρίου ζήτησε να ορίσει η Αθήνα σύνδεσμο, ο οποίος θα ενημερώνει τον ίδιο για την πορεία των συνομιλιών και εισηγήθηκε επίσης και την πραγματοποίηση συνάντησης των δύο υπουργών Εξωτερικών Δ. Αβραμόπουλου και Ν. Πόποσκι με τον ίδιο, για την υποτιθέμενη προώθηση της ελληνικής πρότασης περί Μνημονίου κατανόησης. Όπως ήταν φυσικό η ελληνική πλευρά απέρριψε διπλωματικά την πρόταση για τριμερείς συναντήσεις, επισημαίνοντας ότι προσβλέπει στις συναντήσεις του κ. Νίμιτς με τους δύο διαπραγματευτές στη Νέα Υόρκη και δεν απέκλεισε μία συνάντηση με τον Σκοπιανό υπουργό, εφόσον, όμως, έχει προηγηθεί καλή προετοιμασία.

Η πολιτική αυτής της Ελλάδος, σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Εξωτερικών, εντάσσεται στην γενικότερη στρατηγική επιλογή για σταθεροποίηση των Δυτικών Βαλκανίων, μέσω της ένταξης στην Ε.Ε και στο ΝΑΤΟ. Μόνο όφελος μπορεί να έχει η Ελλάδα από μια τέτοια εξέλιξη. Για το λόγο αυτό, η Αθήνα κρατάει ακόμα στην ημερήσια διάταξη της Ελληνικής Προεδρίας, το πρώτο εξάμηνο του 2014, την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων.  Και όλα αυτά σε μια στιγμή, που η πλειοψηφία των εταίρων μας στην σκιά της κρίσης στην Ευρωζώνη είναι από επιφυλακτική έως αρνητική.

Στο μεταξύ για τις 24 Μαρτίου προκηρύχθηκαν οι δημοτικές εκλογές στα Σκόπια. Η προκήρυξη των δημοτικών εκλογών στα Σκόπια γίνεται σε μια περίοδο όπου κλιμακώνεται ραγδαία η αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, μετά και τα επεισόδια εντός και εκτός της βουλής στις 24 Δεκεμβρίου του 2012 και την αποχώρηση της αντιπολίτευσης από το κοινοβούλιο.

Ο αρχηγός της αντιπολιτευόμενης «Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης» (SDSM), Μπράνκο Τσερβένκοφσκι ζήτησε τη διεξαγωγή πρόωρων κοινοβουλευτικών εκλογών, παράλληλα με τις δημοτικές εκλογές, εξαρτώντας τη συμμετοχή του κόμματος του σε «διπλές» εκλογές από την εκπλήρωση μίας σειράς προϋποθέσεων. Ο Μπρ. Τσερβένκοφσκι είχε αναφέρει ότι η διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών, χωρίς πρόωρες βουλευτικές, δεν μπορεί να αποτελέσει λύση για την άρση του πολιτικού αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει η χώρα και κατηγόρησε τον πρωθυπουργό Νίκολα Γκρούεφσκι ως υπεύθυνο για την αναταραχή στην πολιτική σκηνή της χώρας. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η αντιπολίτευση υπό το SDSM του Μπράνκο Τσερβένκοφσκι δεν θα συμμετάσχει στις δημοτικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 24 Μαρτίου